Krajowa Sekcja NSZZ Solidarność Polskiej Akademii Nauk powstała na bazie struktur naszego Związku działających nieprzerwanie w placówkach naukowych PAN od 1980 roku. Została powołana mocą uchwały Założycielskiego Walnego Zjazdu Delegatów NSZZ Solidarność placówek PAN w dniu 21 czerwca 2000 roku i zarejestrowana przez Komisję Krajową w dniu 21 sierpnia 2000 roku.
Jest kilka cech charakterystycznych naszej Krajowej Sekcji.
- Przede wszystkim działamy wyłącznie na bazie społecznego zaangażowania naszych członków. W swojej pracy związkowej nie korzystamy zarówno z etatów związkowych, jak i z etatów finansowanych przez naszych pracodawców. Pozwala to nam zachować pełną niezależność w naszych związkowych działaniach.
- Funcjonujemy w pełni transparentnie, sukcesywnie dokumentując wyniki naszych działań na naszej internetowej witrynie. Okazjonalnie wydajemy też internetowy Biuletyn Krajowej Sekcji NSZZ Solidarność PAN. Nasza witryna działa nieprzerwanie od powstania Krajowej Sekcji w 2000 roku.
- Członkowie Krajowej Sekcji to pracownicy placówek naukowych i pomocniczych PAN, wśród nich wielu pracowników naukowych, inżynieryjno-technicznych i administracyjnych o znaczącym dorobku zawodowym.
- Mamy różne poglądy w wielu sprawach, w tym również w sprawach politycznych. Stąd też preferencje polityczne pozostawiamy wyłącznie indywidualnym wyborom naszych członków. Nie są one przedmiotem naszej działalności związkowej.
Statutowo jesteśmy związkową reprezentacją branżową pracowników instytutów i placówek naukowych i innych jednostek organizacyjnych Polskiej Akademii Nauk. W ciągu ostatnich dziesięciu lat stworzyliśmy w pełni dojrzałą, profesjonalną krajową strukturę związkową, akceptowaną zarówno przez dyrektorów naszych placówek jak i władze PAN, powszechnie rozpoznawalną zarówno w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, jak i w Sejmie i Senacie RP.
Wymagało to wielkiego nakładu pracy wielu członków Związku, szczególnie członków naszej Rady. W tym kontekście niech mi będzie wolno wymienić naszego Honorowego Przewodniczącego prof. Eustachego S. Burkę, inicjatora powołania Krajowej Sekcji, bez którego doświadczenia, zaangażowania i pracy nasza Krajowa Sekcja w obecnym kształcie nigdy by nie powstała. Postawa Pana Profesora w ciągu tych dziesięciu lat naszej działalności zasługuje na najwyższe uznanie.
Ostatnie cztery lata naszej działalności w mijającej kadencji (2006 – 2010) zostały zdominowane przez wyjątkowo intensywne prace Rady naszej Krajowej Sekcji, jak również naszych Komisji Zakładowych, nad projektami pięciu ustaw, w tym kluczowych dla nas ustawy o finansowaniu nauki i ustawy o PAN. Opis naszych działań w tym zakresie jest dostępny w załączniku do niniejszego sprawozdania, przedstawionym na VIII Kongresie Sekretariatu Nauki i Oświaty NSZZ Solidarność, jaki odbył się w czerwcu 2010 roku w Gdańsku.
Podsumowując te cztery lata naszych prac nad ustawą o PAN i innymi ustawami jej towarzyszącymi można stwierdzić, że, mimo wyjątkowo trudnych warunków, w jakich przyszło nam działać i tak osiągnęliśmy wiele. Być może uzyskaliśmy wszystko, co w ogóle w tych warunkach do uzyskania było możliwe. Przede wszystkim udało się nam zażegnać całkiem realną groźbę likwidacji wielu placówek naukowych PAN, wszystkich możliwych decydentów zapoznać z trudnymi problemami naszych placówek, dyrektorom naszych placówek uzmysłowić ogrom odpowiedzialności, jaki na nich w myśl zapisów wprowadzanych ustaw spoczywa, a ustawy o PAN i o finansowaniu nauki, w wielu ich istotnych zapisach - choć żałujemy, że nie we wszystkich - poprawić i udoskonalić.
Oczywiście, prace Rady Krajowej Sekcji nie ograniczały się wyłącznie do naszych zabiegów wokół rozwiązań ustawowych. Oprócz standardowych prac interwencyjnych, zarówno indywidualnych jak i instytucjonalnych, np. w sprawach restrukturyzacji placówek PAN, opieki lekarskiej pracowników PAN, czy też funkcjonowania Domu Rencisty PAN w Konstancinie, oprócz naszych interwencji w Sejmie i Ministerstwie w sprawach płacowych i finansowania placówek PAN, i stałych roboczych kontaktów w tych sprawach z Ministerstwem, władzami PAN i Radą Dyrektorów Placówek PAN, oprócz innych działań o charakterze bardziej technicznym, takich jak utworzenie witryny internetowej Krajowej Sekcji, z której obecnie wszyscy korzystamy, uczestniczyliśmy również w innych, ogólnopolskich działaniach naszego Związku.
Uczestniczyliśmy, na zaproszenie Przewodniczącego Związku Janusza Śniadka, w uroczystych obchodach XXV-lecia NSZZ Solidarność, jakie miały miejsce w Gdańsku nieprzerwanie w ciągu dwóch miesięcy od sierpnia do października 2005 roku, włącznie z udziałem naszej delegacji w jubileuszowym Zjeździe naszego Związku w Gdańsku w Hali Olivia, jak również, na zaproszenie Przewodniczącego Lecha Wałęsy, w dwudniowej międzynarodowej konferencji „Od Solidarności do wolności”, zorganizowanej w Gdańsku z udziałem wielu delegacji rządowych z Europy i USA.
W ramach tych uroczystych obchodów zorganizowaliśmy ponadto, wspólnie z Komisją Zakładową Instytutu Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku wraz z jej Przewodniczącym prof. Tadeuszem Koronowiczem i dyrekcją tego instytutu wraz z jego dyrektorem prof. Jarosławem Mikielewiczem, dwudniową konferencję uświetniającą XXV lat istnienia NSZZ Solidarność w Polskiej Akademii Nauk. Konferencja ta odbyła się w Gdańsku na przełomie września i października 2005 roku z udziałem przedstawicieli najwyższych władz PAN, Rady Dyrektorów placówek naukowo-badawczych PAN i samych dyrektorów placówek PAN. Wyjątkowo uroczysty przebieg tej konferencji uświetnił również udział Przewodniczących naszego Związku - Janusza Śniadka i Mariana Krzaklewskiego.
Na tej konferencji przedstawiliśmy po raz pierwszy spójny projekt Krajowej Sekcji dotyczący założeń nowelizacji ustawy o PAN. W dyskusji na ten temat brali udział między innymi: Wiceprezes PAN prof. Janusz Lipkowski, Prezes Oddziału Gdańskiego PAN prof. Jacek Marecki, Przewodniczący Rady Dyrektorów placówek PAN prof. Włodzimierz Zagórski-Ostoja i przedstawiciel Ministerstwa dyrektor Jan Kołodziejski. Wyczerpujące sprawozdanie z tej konferencji zamieściliśmy na naszej stronie internetowej w Biuletynie nr 2 Krajowej Sekcji NSZZ Solidarność PAN.
Podobnie uroczysty przebieg miały Walne Zgromadzenia Delegatów Krajowej Sekcji. Z tych ostatnich powinienem wymienić nasze V WZD w Mądralinie w 2006 roku, z udziałem Prezesa PAN prof. Andrzeja B. Legockiego, którego usilne starania o podniesienie niskich uposażeń pracowników placówek naukowo-badawczych PAN nie powinny zostać zapomniane, jak również i VI WZD w Krakowie w 2008 roku, poświęcone dyskusji nad projektem ustawy o PAN, z udziałem Przewodniczących Rady Dyrektorów Placówek PAN prof. Marka Chmielewskiego i prof. Olgierda Hryniewicza.
Niezależnie od uroczystej oprawy nasze WZD miały głównie charakter merytoryczny - dla przykładu muszę tutaj wspomnieć o naszym stanowisku w sprawie PAN, opracowanym, przy istotnym udziale naszych dostojnych gości (jw.), podczas naszego WZD w Krakowie w 2008 roku (komunikat nr 99). Profesjonalizm tego dokumentu sprawił, że Ministerstwo uznało w dużym zakresie słuszność naszych postulatów - fakt godny odnotowania, bo nie zdarza się to zbyt często - i wprowadziło większość - choć oczywiście wolelibyśmy by wprowadziło wszystkie - naszych propozycji do treści ustawy o PAN. Tym niemniej, kierowane do władz PAN, Ministerstwa i Komisji Sejmowej nasze sugestie uwzględnienia pozostałych postulatów Krajowej Sekcji (zawarte np. w komunikatach nr 100, 103, 107, 108 i 109) nadal pozostają aktualne.
Uczestniczyliśmy również w licznych działaniach Związku o charakterze ogólnoeuropejskim. Na przykład, zorganizowaliśmy, wspólnie z naszymi koleżankami i kolegami z Węgier, kilkudniową konferencję w Budapeszcie w 2003 roku, na temat organizacji i finansowania nauki w Europie. Pełne sprawozdanie z tej konferencji zamieściliśmy na naszej stronie internetowej w Biuletynie nr 2 Krajowej Sekcji NSZZ Solidarność PAN. Ponadto, uczestniczyliśmy w kilku innych konferencjach europejskich (Bruksela, Bukareszt) i wielu naradach w Brukseli inicjujących podobne działania, w ramach współpracy z europejską organizacją związkową Eurokadry (Eurocadres).
Eurocadres jest organizacją pozarządową, grupującą pracowników z wyższym wykształceniem i kadrę kierowniczą (professional and managerial Staff - P&MS) we wszystkich branżach przemysłowych, prywatnych i publicznych usługach i administracji krajów europejskich. Jest to organizacja licząca już ponad 5 mln członków, afiliowana przy Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych - European Trade Union Confederation (ETUC), uznawana jako partner społeczny w negocjacjach z partnerami prywatnymi i publicznymi w ramach struktur Unii Europejskiej. Opis naszych działań w tym zakresie zamieściliśmy na naszej stronie internetowej w dziale Eurokadry.
Informacje na temat wszystkich działań Krajowej Sekcji zamieszczaliśmy sukcesywnie w naszych komunikatach w dziale Aktualności naszej strony internetowej, średnio w ciągu tych minionych dziesięciu lat jeden komunikat na miesiąc. Reakcje na nasze komunikaty staraliśmy się dokumentować w dziale Archiwum naszej witryny. Komunikaty Krajowej Sekcji były dobrze znane nie tylko członkom naszego Związku, ale również całemu środowisku naukowemu PAN.
Zarówno zakres naszych działań w latach 2000 – 2010, jak i sposób ich realizacji, rozszerzały w znacznym stopniu - głównie, choć nie tylko, ze względu na naukowo-badawczy charakter naszych placówek - standardowe działania krajowych struktur branżowych Związku. Ten szeroki zakres działań prowadzonych przez Krajową Sekcję był jednym z ważniejszych osiągnięć naszej związkowej struktury w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Dzięki takim, jak opisane powyżej, działaniom, jak również dzięki wyjątkowemu zaangażowaniu członków Krajowej Sekcji, stopień uzwiązkowienia wśród pracowników placówek PAN należy obecnie w naszym Związku do najwyższych w kraju.
Drodzy Przyjaciele,
Chciałbym szczególnie serdecznie podziękować moim najbliższym współpracownikom, którzy przez ostatnie dziesięć lat kierowali wspólnie ze mną pracami Krajowej Sekcji. Szczególnie gorąco dziękuję w tym miejscu Honorowemu Przewodniczącemu Krajowej Sekcji prof. Eustachemu S. Burce z Gdańska, Ojcu Chrzestnemu naszej krajowej struktury, Wiceprzewodniczącemu Krajowej Sekcji dr Kazimierzowi Woźniakowi z Krakowa, Pani Przewodniczącej naszej Komisji Rewizyjnej dr Urszuli Korzeniak z Krakowa, naszej Pani Sekretarz dr Elżbiecie Król z Warszawy, naszemu Skarbnikowi prof. Czesławowi Pawlaczykowi z Poznania i naszej Pani Księgowej Jolancie Jakubowskiej z Poznania, za współpracę, nieocenioną pomoc i życzliwość w naszych wieloletnich wspólnych społecznych zatrudnieniach, za pełne zaangażowanie w działaniach Solidarności również w Waszych ośrodkach PAN. Dziękuję też kolegom ze Śląska: Jerzemu Mazierskiemu i Waldemarowi Krajewskiemu i wszystkim tym, którzy w 2000 roku podjęli się wspólnie ze mną niełatwego zadania zbudowania niezależnej, profesjonalnej struktury związkowej w placówkach Polskiej Akademii Nauk.
Za te dziesięć lat wspólnej pracy i za jej niewątpliwe efekty serdecznie Wam dziękuję.
Wojciech Nasalski
Przewodniczący
KS NSZZ Solidarność PAN
w latach 2000 – 2010
Warszawa, 4 czerwca 2010 roku
komunikat 117 KS NSZZ S PAN