propozycje zmian w Kodeksie Pracy
Komisje Zakładowe
Krajowej Sekcji NSZZ Solidarność PAN
Przypominam, że w dniu 12 września 2012 roku Komisja Krajowa NSZZ Solidarność przesłała do Komisji Europejskiej swoje zastrzeżenia dotyczące przepisów polskiego Kodeksu Pracy w zakresie trybu zawierania umów o pracę i ich zapisów, w tym szczególnie umów o pracę na czas określony. W odpowiedzi z dnia 11 grudnia 2013 roku Komisja Europejska uznała zasadność części zastrzeżeń naszego Związku i skierowała do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej zalecenie zmiany polskiego prawa w tym zakresie. W wyniku konsekwentnych działań naszego Związku i interwencji Komisji Europejskiej, Minister Pracy i Polityki Społecznej skierował w dniu 21 października 2014 roku do konsultacji publicznych projekt zmian w Kodeksie Pracy, których treść załączam poniżej.
Według proponowanych przez Ministerstwo zmian łączny okres świadczenia pracy w oparciu o umowy o pracę na czas określony nie powinien przekraczać 33 miesięcy, a ilość takich umów nie powinna być większa niż trzy. Będziemy dążyć do tego, by te liczby uległy jeszcze dalszemu zmniejszeniu, ale i tak proponowane zmiany oznaczają istotny postęp w warunkach pracy pracowników w Polsce, w tym również pracowników placówek Polskiej Akademii Nauk. Będziemy nadal monitorować postęp prac w tej dziedzinie.
Prosimy o przesyłanie uwag dotyczących proponowanych zmian w zapisach ustawy Prawo Pracy, jak i stanu obecnego w realizowaniu umów o pracę w waszych placówkach.
Wojciech Nasalski
Przewodniczący KS NSZZ S PAN
----
Projekt z dnia 20 października 2014 r.
U S T A W A
z dnia ................................................................ 2014 r.
o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 1)
Art. 1. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21,
poz. 94, z późn. zm.21) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 25 otrzymuje brzmienie:
„Art. 25. § 1. Umowę o pracę zawiera się na okres próbny, na czas nieokreślony albo na
czas określony.
§ 2. Umowę o pracę na okres próbny, nie przekraczający 3 miesięcy, zawiera się w celu
sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia do wykonywania pracy
określonego rodzaju.
§ 3. Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem
jest możliwe jeżeli pracownik ma być zatrudniony do wykonywania innego rodzaju pracy.” ;
2) art. 251 otrzymuje brzmienie:
1 Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, ustawę z dnia 9 lipca 2003 r. o
zatrudnianiu pracowników tymczasowych.
2 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr
113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr
120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz.
1 194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz.
1 146, Nr 196. poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213,poz.
2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10,
poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133. poz.
935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239,
Nr 181, poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 1 16, poz. 740, Nr 223, poz. 1460 i Nr
237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98,poz. 817, Nr 99, poz. 825, Nr
115. poz. 958, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1704, z 2010 r. Nr 105, poz. 655, Nr 135, poz. 912,Nr 182,
poz. 1228, Nr 224, poz. 1459, Nr 249, poz. 1655 i Nr 254, poz. 1700, z 20II r. Nr 36, poz. 181, Nr 63, poz.
322, Nr 80, poz. 432, Nr 144, poz. 855, Nr 149, poz. 887 i Nr 232, poz. 1378, z 2012 r. poz. 908 i 1110 z
2013 r. poz. 2, 675, 896 i 1028 oraz z 2014 r. poz. 208.
„Art. 25'. § 1. Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a
także łączny okres zatrudnienia na podstawie takich umów zawieranych między tymi samymi
stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie
może przekraczać trzech.
§“2. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony
dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od
dnia następującego po jej rozwiązaniu, nowej umowy o pracę na czas określony w
rozumieniu § I .
§ 3. Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest
dłuższy niż ten, o którym mowa w § 1, lub jeżeli liczba zawartych umów jest większa niż
określona w tym przepisie, uważa się, że pracownik odpowiednio, od dnia następującego po
upływie okresu, o którym mowa w § 1, lub od dnia zawarcia czwartej umowy tego rodzaju,
jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
§ 4. Przepisu § 1 nie stosuje się do umów o pracę zawartych na czas określony:
1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
3) w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,
4) gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie, które uzasadniają
zatrudnienie na czas określony w związku z okresowymi potrzebami pracodawcy.
§ 5. Pracodawca zawiadamia właściwego okręgowego inspektora pracy, w formie
pisemnej lub elektronicznej, o zawarciu umowy o pracę, o której mowa w § 4 pkt 4, wraz ze
wskazaniem przyczyn zawarcia takiej umowy, w terminie 5 dni roboczych od dnia jej
zawarcia.” ;
3) w art. 29 po § 1 dodaje się § 11 w brzmieniu:
1'. W przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony w celu, o którym mowa
w art. 25' § 4 pkt 1-3, lub w okolicznościach, o których mowa w art. 25' § 4 pkt 4, w umowie
określa się ten cel lub te okoliczności, przez zamieszczenie informacji obiektywnie
uzasadniających zawarcie takiej umowy.” ;
4) w art. 30 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Umowa o pracę rozwiązuje się:
1) na mocy porozumienia stron,
2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie
umowy o pracę za wypowiedzeniem),
3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie
umowy o pracę bez wypowiedzenia),
4) z upływem czasu, na który była zawarta.” ;
5) w art. 32 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Każda ze stron może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem.
6) uchyla się art. 33 i 33';
7) w art. 36 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o
pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego
pracodawcy i wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
8) w art. 36' § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony
lub umowy o pracę zawartej na czas określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub
likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca
może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego
wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi
przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu
wypowiedzenia.”;
9) po art. 36' dodaje się art. 362 w brzmieniu:
„Art. 362. W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracodawca może zwolnić
pracownika z obowiązku świadczenia pracy. W tym okresie pracownikowi przysługuje
wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował.”;
10) w.art. 4 1 1 uchyla się § 2; .
11) w art. 50 § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony nastąpiło z
naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tej umowy, pracownikowi przysługuje wyłącznie
odszkodowanie.” ;
12) w art. 55 § 11 otrzymuje brzmienie:
„§ 11. Pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 także
wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec
pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości
wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.” ;
13) art. 58 otrzymuje brzmienie:
„Art. 58. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości
wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli rozwiązano umowę o pracę zawartą na czas
określony, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego
umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.” ;
14) art. 59 otrzymuje brzmienie:
„Art. 59. W razie rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę zawartej na czas
określony, z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia,
pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, jeżeli upłynął już termin, do którego
umowa miała trwać, lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na
krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu. Odszkodowanie przysługuje w wysokości
określonej w art. 58.” ;
15) w art. 612 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 6 1 przysługuje w wysokości
wynagrodzenia pracownika za okres wypowiedzenia.”;
16) w-art. 632 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Pracownikowi, którego umowa o pracę wygasła z przyczyn określonych w § 1,
przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.”;
17) w art. 97 § 11 otrzymuje brzmienie:
„§ l 1. Jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu u tego samego pracodawcy na
podstawie umowy o pracę zawartej na okres próbny lub umowy o pracę zawartej na czas
określony, pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy obejmujące
zakończone okresy zatrudnienia na podstawie takich umów, zawartych w okresie 24
miesięcy, poczynając od zawarcia pierwszej z tych umów.” ;
18) w art. 177 § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający
jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega
przedłużeniu do dnia porodu.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90,
poz. 844, z późn. zm.3)) w art. 5 uchyla się ust. 7.
Art. 3. W ustawie z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych
(Dz. U. Nr 166, poz. 1608, z późn. zm.4)) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 7 otrzymuje brzmienie:
3 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 213 poz. 2081 i Nr 223, poz. 2217, z
2004 r. Nr 96, poz. 959, z 2005 r. Nr 62, poz. 551, z 2006 r. Nr 79, poz. 550 i Nr 149, poz. 1077 oraz z
2008 r. Nr 86, poz. 525 i Nr 237, poz. 1654.
4 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959, z 2007 r. Nr 89, poz. 589
oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33 i Nr 221, poz. 1737.
„Art. 7. Agencja pracy tymczasowej zatrudnia pracowników tymczasowych na
podstawie umowy o pracę na czas określony.” ;
2) w art. 13:
a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„ 1 . Umowa o pracę zawarta między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem
tymczasowym powinna określać strony umowy i datę zawarcia umowy oraz wskazywać
pracodawcę użytkownika i ustalony okres wykonywania na jego rzecz pracy tymczasowej, a
także warunki zatrudnienia pracownika tymczasowego w okresie wykonywania pracy na
rzecz pracodawcy użytkownika, w szczególności:
1) warunki wskazane w art. 9 ust. 1 pkt 1, 4 i 5;
2) wynagrodzenie za pracę oraz termin i sposób wypłacania tego wynagrodzenia przez
agencję pracy tymczasowej.
2. W umowie o pracę strony mogą przewidzieć możliwość wcześniejszego rozwiązania
tej umowy przez każdą ze stron:
1) za trzydniowym wypowiedzeniem, gdy umowa o pracę została zawarta na okres
nieprzekraczający 2 tygodni;
2) za jednotygodniowym wypowiedzeniem, gdy umowa o pracę została zawarta na
okres dłuższy niż 2 tygodnie.”,
b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta na
piśmie, agencja pracy tymczasowej potwierdza pracownikowi tymczasowemu w formie
pisemnej warunki zawartej umowy o pracę, nie później niż w drugim dniu wykonywania
pracy tymczasowej.” ;
3) art. 21 otrzymuje brzmienie:
„Art. 21. Do umów o pracę zawartych między agencją pracy tymczasowej
a pracownikiem tymczasowym nie stosuje się art. 251 Kodeksu pracy.”.
Art. 4. Do umów o pracę zawartych na czas wykonania określonej pracy, trwających w
dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 5. 1. Do umów o pracę zawartych na czas określony, trwających w dniu wejścia w
życie niniejszej ustawy, które przed tym dniem zostały wypowiedziane, stosuje się przepisy
dotychczasowe.
2. Do umów o pracę zawartych na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie
ustawy, stosuje się art. 25' ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą
ustawą, jednakże do okresu zatrudnienia, o którym mowa w tym przepisie, wlicza się okres
zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony przypadający od dnia
wejścia w życie niniejszej ustawy, a trwająca w tym dniu umowa o pracę zawarta na czas
określony jest uważana za pierwszą umowę w rozumieniu art. 25' ustawy zmienianej w art. 1
w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do umów o pracę zawartych na czas określony przed
dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli rozwiązanie takiej umowy przypada po
upływie 33 miesięcy od tego dnia i stosunek pracy pracownika podlega szczególnej ochronie
przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę; w takim przypadku umowa
rozwiązuje się z upływem okresu na jaki została zawarta.
Art. 6. 1. Strony trwających w dniu wejścia w życie ustawy umów o pracę zawartych na
czas określony w celu określonym w art. 251 § 4 pkt 1-3 lub w okolicznościach, o których
mowa w art. 25' § 4 pkt 4 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,
w terminie 3 miesięcy od tego dnia uzupełnią te umowy o informacje, o których mowa w art.
29 § 11 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
2. W przypadku umowy o pracę zawartej na czas określony, o której mowa w art. 25' § 4
pkt 4 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, trwającej w dniu
wejścia w życie niniejszej ustawy, pracodawca zawiadamia właściwego okręgowego
inspektora pracy o zawarciu takiej umowy wraz ze wskazaniem przyczyn jej zawarcia w
terminie 5 dni roboczych od dnia uzupełnienia umowy o pracę o informacje o przyczynach
zawarcia tej umowy.
Art. 7. Okres zatrudnienia u danego pracodawcy, o którym mowa w art. 36 ustawy
zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, obejmuje także okresy
zatrudnienia u tego pracodawcy przypadające przed dniem jej wejścia w życie; jednakże w
przypadku umowy o pracę zawartej na czas określony, trwającej w dniu wejścia w życie
niniejszej ustawy, oraz zawartej począwszy od tego dnia - uwzględnia się tylko okres
zatrudnienia u danego pracodawcy począwszy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 8. Do postępowań dotyczących odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę,
rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia oraz wygaśnięcia umowy o pracę stosuje się
przepisy dotychczasowe, jeżeli umowy te zostały wypowiedziane, rozwiązane bez
wypowiedzenia albo wygasły przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 9. Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.