nszz_2_18

Ostatnio Dodane

  • KOMUNIKAT 221 2024-03-27 09:31:23

      Pismo KS PAN do Pana Dariusza Wieczorka, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego  w sprawie...

  • KOMUNIKAT 220 2024-03-07 21:15:28

      Pismo KMZ PAN i PAU w Krakowie do Rady KS PAN w sprawie konieczności zwiększenia finansowania...

  • KOMUNIKAT 219 2023-12-19 16:40:35

       Apele, Stanowiska i Uchwały XXXI Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”     Apel nr 2 w sprawie...

  • KOMUNIKAT 218 2023-08-27 11:11:26

      Projekt rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 01.08.2023 r. w sprawie  minimalnego wynagrodzenia za pracę  oraz wysokości...

  • KOMUNIKAT 217 2023-08-03 12:46:39

      Pismo do Pana Profesora Przemysława Czarnka, Ministra Edukacji i Nauki w sprawie trudnej sytuacji...

Stanowisko

Krajowej Sekcji NSZZ “Solidarność” Polskiej Akademii Nauk


w sprawie
projektu reformy struktury placówek naukowo-badawczych Polskiej Akademii Nauk
,

opracowane na podstawie propozycji kierownictwa PAN, przesłanej listem Przezesa PAN prof. dr hab. Michała Kleibera z dnia 7 maja 2007 roku do Prezesa Rady Ministrów dr Jarosława Kaczyńskiego.


Według ocen Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego placówki naukowo-badawcze PAN należą do wiodących placówek naukowych w naszym kraju. Przypominamy, że wśród nich 88% zostało zakwalifikowanych do kategorii pierwszej, podczas gdy w pozostałych działach polskiej nauki procent ten waha się od 29% (jednostki badawczo-rozwojowe) do 38% (placówki uczelni wyższych). Tym niemniej zdajemy sobie sprawę z faktu, że ten rodzący optymizm wynik został osiągnięty w ramach porównań do innych tego typu placówek w kraju; na poziomie europejskim polskie placówki naukowe, w tym placówki PAN, mają jeszcze wiele do nadrobienia. Dlatego też uważamy, że reforma polskiej nauki jest konieczna. Ma ona prowadzić w przypadku placówek PAN do, jak to zostało ujęte we wspomnianym powyżej liście, ”unowocześnienia systemu zarządzania placówkami badawczymi PAN i konsekwentnego egzekwowania międzynarodowych standardów jakości prowadzonych badań”.

Pozostają jednak pytania, czy zmiany zaproponowane przez kierownictwo PAN rzeczywiście są tymi niezbędnymi i optymalnymi zmianami prowadzącymi do realizacji powyższego celu.
  • Czy racjonalne są projekty pozbawiające najlepsze placówki w kraju osobowości prawnej, jak to czytamy we wspomnianym przedłożeniu?
  • Czy idące za tym poważne zmiany w strukturze własnościowej placówek PAN rzeczywiście doprowadzą do podniesienia poziomu badań w tych placówkach?
  • Czy słuszne jest deklarowanie, mimo przeprowadzonej przecież niedawno konsolidacji placówek PAN, potrzeby dalszej konsolidacji placówek, skutkującej w niektórych przypadkach ich likwidacją?
  • Czy ograniczanie potencjału badawczego PAN przez przekazanie części placówek PAN innym działom nauki polskiej rzeczywiście doprowadzi do “zwiększenia zdolności do pozyskiwania środków unijnych” w ramach struktury placówek PAN?
  • Czy słuszne jest tworzenie nowych struktur administracyjnych (Dyrekcje Centrów Badawczych), prowadzących do nowych obciążeń finansowych budżetu polskiej nauki?
  • Czy słuszne jest tworzenie nowych, oprócz już istniejących Rad Naukowych placówek, ciał doradczych (Rad Programowych) o wyjątkowo szerokich kompetencjach zarządzających, których postanowienia miałyby moc wiążącą (!) dla placówek i centrów badawczych?
  • Czy rzeczywiście takie ciała możnaby jeszcze nazywać Radami Programowymi?
Nie znajdujemy realnych podstaw by uznać takie propozycje za optymalne w procesie reformowania polskiej nauki, mającym w założeniu prowadzić do podniesienia poziomu badań naukowych w kraju.
Nie są to pierwsze propozycje reformy polskiej nauki, jakie wysuwano w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Miały one jak dotąd raczej formalny, administracyjny charakter i z tego względu nie mogły doprowadzić do poprawy kondycji polskiej nauki. Propozycje kierownictwa PAN mają w zasadzie podobny, formalny i administracyjny, charakter. Postępu w nauce nie można zadekretować w czysto administracyjnym trybie. Inicjatywa w tej sprawie powinna wyjść bezpośrednio od zespołów badawczych, które są dobrze przygotowane do podjęcia takiego wyzwania i które będą w stanie realizować w praktyce proponowane rozwiązania. Takie zespoły badawcze istnieją w placówkach naukowo-badawczych Polskiej Akademii Nauk.
Tak więc odnosimy się pozytywnie wyłącznie do tych propozycji, które w projekcie reformy zostały objęte nazwą “Etap 1”, z tym zastrzeżeniem, że inicjatywy tego etapu powinny być realizowane oddolnie, bezpośrednio przez pracowników naukowych placówek PAN, poprzez stosowne konsultacje pomiędzy placówkami zainteresowanymi współpracą w ramach wspólnego Centrum Badawczego i poprzez podejmowanie odpowiednich uchwał przez Rady Naukowe tych placówek.
Placówki biorące udział w tym przedsięwzięciu nie powinny tracić nic z ich dotychczasowych prerogatyw, w szczególności powinny zostać utrzymane dotychczasowe uprawnienia placówek do:
  1. osobowości prawnej,
  2. prowadzenia Studiów Doktoranckich,
  3. prowadzenia innej działalności dydaktycznej,
  4. prowadzenia przewodów doktorskich i habilitacyjnych,
  5. nadawania stopni naukowych i wnioskowania o nadanie tytułu naukowego,
  6. nawiązywania współpracy z placówkami naukowymi w kraju i za granicą,
  7. podmiotowego udziału w programach badawczych inicjowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, inne agendy Rządu RP, jak i instytucje pozarządowe,
  8. podmiotowego udziału w programach badawczych inicjowanych przez agendy Unii Europejskiej,
i tym podobne. Ponadto w ramach pierwszego etapu reformy wydaje się być wskazane:
  1. uregulowanie statusu majątkowego placówek naukowo-badawczych PAN w formie faktycznego przyznania placówkom prawa do majątku przez nich użytkowanego,
  2. utworzenie w ramach przyszłorocznego budżetu nauki pozycji budżetowej zapewniającej finansowanie Studiów Doktoranckich i innych form działalności dydaktycznej w placówkach PAN,
  3. wyrównanie dysproporcji płacowych pomiędzy placówkami PAN a placówkami innych działów nauki w kraju; jest to problem szczególnie już teraz nabrzmiały, negatywnie oddziałujący na możliwości badawcze placówek PAN,
  4. ewentualne utworzenie Kolegiów Dyrekcyjnych powstających Centrów Badawczych z Dyrektorów placówek wchodzących w skład tych centrów, na mocy uchwał połączonych Rad Naukowych placówek wchodzących w skład tych centrów,
  5. ewentualne utworzenie Rad Programowych Centrów Badawczych, jako ciał wyłącznie doradczych, na mocy uchwał połączonych Rad Naukowych placówek wchodzących w skład tych centrów.


Propozycje zawarte w “Etapie 2” przedłożonego projektu reformy uważamy w chwili obecnej za przedwczesne.



Wojciech Nasalski, Przewodniczący KS NSZZ S PAN