W dniu 24 – 25 stycznia br., w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, odbyła się Konferencja dotycząca reformy systemu zarządzania i finansowania nauki i szkolnictwa wyższego, zorganizowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Z niezwykle interesującym przebiegiem konferencji i streszczeniami konferencyjnych wystąpień można się zapoznać na stronie internetowej
Ministerstwa, pod adresem:
http://www.nauka.gov.pl/mn/index.jsp?place=Lead08&news_cat_id=908&news_id=6018&layout=2&page=text
Motto konferencji - Nowe finansowanie. Większa dostępność. Lepsza jakość - rozwinięte zostało autorsko w wielu wystąpieniach zaproszonych przedstawicieli środowisk nauki i szkolnictwa wyższego, związków zawodowych i zrzeszeń studenckich.
Niestety, wielu mówców, tracąc najwyraźniej nadzieję na wzrost nakładów budżetowych na naukę i szkolnictwo wyższe w najbliższym czasie, poszukiwało rezerw finansowych w nowej redystrybucji środków w budżecie nauki. Padały rewolucyjne postulaty w postaci propozycji zamykania, likwidacji, wprowadzania limitów zatrudnienia, itp. własnie w działach nauki obejmujących wyłącznie jednostki naukowo-badawcze lub jednostki badawczo-rozwojowe.
Wśród wypowiedzi dotyczących placówek PAN, niektóre były dla naszych placówek przychylne, inne - wręcz przeciwnie. W ramach tych ostatnich przeważała koncepcja, cytujemy: „Po audycie zewnętrznym, przeprowadzonym niezależnie od struktur PAN, należy zamknąć słabe jednostki oraz zlikwidować słabe zespoły naukowe w dobrych jednostkach”. Szczęśliwie, propozycje likwidacji „słabych” pracowników w dobrych zespołach naukowych PAN jeszcze na tej konferencji nie padały.
Tego typu, nie pierwsze zresztą, wypowiedzi przekładają się nieomal automatycznie, rok w rok, na ograniczenie budżetowego finansowania placówek PAN, szczególnie ich działalności statutowej. Polecamy szczególnej uwadze władz PAN i dyrektorów placówek PAN ten właśnie aspekt tych medialnych wypowiedzi, nie znajdujących zresztą, wobec wysokiej oceny parametrycznej jednostek PAN – szczególnie w porównaniu do podobnej oceny w innych działach polskiej nauki, przekonujących merytorycznych podstaw.
Nasze stanowisko w powyższych sprawach przesłaliśmy na piśmie do Ministerstwa, w ramach konferencyjnej dyskusji. W piśmie tym między innymi czytamy:
W wypowiedzi naszego przedstawiciela, pani prof. dr hab. Teresy Włodarczyk, zasygnalizowaliśmy nasz ostrożny optymizm względem perspektyw finansowania działalności placówek naukowo-badawczych PAN w ramach tegorocznego budżetu nauki. Nasz optymizm może mieć solidne podstawy w pozytywnej ocenie działalności naszych placówek przez Ministerstwo – blisko 90% z nich posiada kategorię pierwszą w najnowszym rankingu placówek naukowo-badawczych w kraju.
Krajowa Sekcja NSZZ “Solidarność” PAN jest jedyną reprezentatywną reprezentacją związkową pracowników placówek naukowo-badawczych Polskiej Akademii Nauk. Od lat śledzimy z niepokojem stale pogarszającą się kondycję polskiej nauki, co też niekorzystnie odbija się na perspektywach rozwoju placówek PAN. Według naszych ocen zdecydowany wzrost nakładów budżetowych na naukę staje się w chwili obecnej absolutną koniecznością. Tym niemniej, nasz ogólny ogląd spraw omawianych na konferencji nie zawsze pokrywa się ze zgłaszanymi tam propozycjami, szczególnie w zakresie wtórnego podziału środków dostępnych w ramach budżetu nauki. Nie jesteśmy też zwolennikami obniżania merytorycznego poziomu wymagań stawianych placówkom naukowo-badawczym i naukowo-dydaktycznym w kraju.
W załączeniu do powyższego pisma przekazaliśmy Ministerstwu nasze opinie i uwagi w sprawach: projektu budżetu nauki na rok 2008 (nasz komunikat nr 89) i nowelizacji Ustawy o Polskiej Akademii Nauk (nasz komunukat nr 68).
doc. dr hab. Wojciech Nasalski
Przewodniczący KS NSZZ S PAN