KOMUNIKAT nr 108

11 grudnia 2009

Stanowisko Krajowej Sekcji w sprawie ujęcia kwestii płacowych w projekcie Ustawy o PAN

Prace nad projektem Ustawy o Polskiej Akademii Nauk prowadzone w Komisji ds. Nauki, Edukacji i Młodzieży Sejmu RP dobiegają już końca. Stwierdzamy, że projekt ustawy w obecnym kształcie uwzględnia już w znacznym stopniu postulaty środowiska naukowego związanego z PAN, w tym również postulaty zgłaszane przez Krajową Sekcję NSZZ Solidarność PAN. W szczególności z uwagą odnotowaliśmy zapowiedź Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. dr hab. Barbary Kudryckiej włączenia w zadania statutowe jednostek naukowych PAN ich działalności naukowej prowadzonej w sposób ciągły i objęcia jej finansowaniem statutowym z budżetu nauki. Naszym zdaniem taki zapis ustawowy umożliwi w miarę płynne zaabsorbowanie w codziennej działalności jednostek naukowych PAN licznych zmian proponowanych w projektach ustawowych Ministerstwa.

Zwracamy jednak uwagę na nierozwiązaną dotąd kwestię kompatybilności zapisów ustawowych dotyczących jednostek naukowych PAN z propozycjami Ministerstwa dotyczących szkół wyższych, w szczególności tych regulujących warunki pracy i płacy w jednostkach naukowych tych dwóch działów polskiej nauki. Naszym zdaniem warunki pracy i płacy w PAN i w szkołach wyższych powinny być w miarę jednakowe, a jak powszechnie wiadomo, takowe obecnie nie są, i to mimo tego, że znakomita większość placówek naukowych PAN została zaliczona przez Ministerstwo do placówek pierwszej kategorii. W jakim stopniu fakt ten wpływa negatywnie na warunki pracy szeregowych pracowników PAN, szczególnie doktorantów i pracowników z krótkim stażem, w jaki stopniu może on prowadzić do deformacji założonego przebiegu reformy nauki, obrazuje najlepiej pismo, jakie ostatnio wpłynęło do nas od pracowników jednego z instytutów PAN, którego treść przekazujemy w naszym komunikacie nr 106.

Problemy, o których w tym piśmie mowa, dotyczą głównie dysproporcji w płacach pracowników placówek PAN i szkolnictwa wyższego, regulowanych lub w znacznym stopniu determinowanych przez dotychczasowe zapisy ustawowe. Tego typu regulacje istnieją również w zapisach obecnego projektu Ustawy o PAN. Proponujemy więc je zmienić w kierunku ich unifikacji w odniesieniu do PAN i szkolnictwa wyższego. Nasze ograniczone propozycje w tym względzie, zresztą jedne z wielu, jakie w tej sprawie zgłaszamy do Ministerstwa od lat, przekazujemy w załączeniu (komunikat nr 107). Zdajemy sobie sprawę, że proponowane przez nas zapisy o wyrównaniu, w poszczególnych grupach zawodowych, siatek płac w placówkach PAN w odniesieniu do siatek płac w szkołach wyższych wymaga wzrostu nakładów finansowych na działalność statutową placówek PAN. Jest to jednak wzrost w wielkości znacznie niższej niż ta potrzebna na ogólne zrównanie średnich płac w PAN i w szkolnictwie wyższym i dotyczy głównie młodszych pracowników PAN.

Nadmieniamy, że pełne zrównanie średnich płac w PAN i w szkolnictwie wyższym wymagałoby wzrostu nakładów na działalność statutową placówek PAN o kwotę rzędu 130 mln w skali jednego roku. Tyle przynajmniej wynosi oszacowanie tych nakładów przeprowadzone kilka lat temu przez służby finansowe PAN i Ministerstwo Finansów. Nie jest to suma mała, tym niemniej naszym zdaniem nawet ta suma byłaby do zaakceptowania, uwzględniając obecny ogólny wzrost nakładów na naukę w tym roku i planowany przez Ministerstwo dalszy wzrost tych nakładów w latach następnych. Jesteśmy przekonani, że zainwestowanie takiej sumy w wyrównanie średnich płac w poszczególnych działach polskiej nauki również przyczyniłoby się zdecydowanie pozytywnie do sukcesu planowanej przez Ministerstwo reformy. Tym niemniej opisane powyżej nasze postulaty są obecnie skromniejsze i dotyczą siatek płac a nie średnich płac w PAN.